Si të shmangim hemorroidet

Hemorroidet janë një gjendje anorektale që prek miliona njerëz në botë. Mbi gjysma e njerëzve kanë simptoma hemorroide gjatë jetës së tyre, kështu që është mirë të mendojmë si të shpëtojmë nga hemorroidet.. Pjesa më e madhe e pacientëve janë në gjendje të shpëtojnë nga hemorroidet falë një diete të pasur me fibra, suplemente bimore dhe trajtime mjekësore jo-kirurgjike, si kremi i bërë vetë me turmerik dhe vaj të pemës së çajit (lexo në fund të artikullit).

Si të shmangim hemorroidet?

1. Përmirësoni dietën tuaj

-Ushqime me përmbajtje të lartë fibrash

Për të shpëtuar nga hemorroidet, është e rëndësishme të shmangni konstipacionin (kapsllëkun) dhe jashtëqitjen e zorshme, e cila mund të arrihet me një dietë të pasur me fibra. Për këtë, nevojiten rreth 30-35 gram fibra në ditë.

Rekomandohet të hani ushqime si avokado, fiq, lakër brukseli, fasule, thjerrëza, fruta të thata, fara lini, fara chia dhe quinoa. Në studimet klinike, dietat me përmbajtje të lartë fibrash reduktojnë riskun e simptomave të përsëritura dhe gjakderdhjen, në 50% të rasteve(2)

-Pini shumë ujë

Dehidratimi mund të çojë në konstipacion, për shkak se uji apo lëngjet janë të domosdoshme që fibrat të lëvizin lirisht në traktin tuaj gastro-intestinal. Shumë studime, përfshirë dhe një të publikuar në European Journal of Clinical Nutrition, kanë treguar se humbja e lëngjeve mund të rrisë konstipacionin, i cili përkeqëson simptomat e hemorroideve. Prandaj duhet të pihet të  paktën një gotë ujë për çdo vakt të ditës. (3)

-Konsumoni ushqime të fermentuara

Ushqimet e fermentuara si kefiri dhe kosi ndihmojnë në furnizimin e sistemit të tretjes me baktere të mira që janë thelbësore për tretjen. Studime të ndryshme kanë treguar që ushqimet e fermentuara dhe probiotikët përmirësojnë gjendjen e sistemit të tretjes, sintetizojnë dhe rrisin biogjendjen e ushqyesve, modifikojnë pH e zorrëve dhe ndikojnë në përmirësimin e tretjes. (4)

-Pakësoni alkoolin dhe pikantet

Alkooli është dehidratues dhe i vështirë për sistemin tretës, duke përkeqësuar simptomat e hemorroideve. Gjithashtu, dhe ushqimet pikante i theksojnë këto simptoma. Disa studime kanë treguar se konsumimi i alkoolit dhe ushqimeve pikante, shërben si një faktor risku për hemorroidet, edhe pse të dhënat nuk janë plotësisht të vërtetuara. Për të qenë në rregull, pakësoni konsumin e këtyre produkteve deri sa të jetë plotësisht e qartë. (5)

2. Praktikoni “zakone wc-je” më të mira

-Shmangni shtrëngimin

Shtrëngimi gjatë uljes në wc mund të jetë i dhimbshëm dhe të rëndojë problemin e hemorroideve. Mos prisni gjatë për të shkuar në tualet! Kushtojini vëmendje sinjaleve të trupit tuaj, dhe kur e shikoni të nevojshme për  të shkuar në tualet, shkoni menjëherë. Përndryshe, jashtëqitja do të bëhet më e vështirë, dhe do përkeqësojë hemorroidet. Kur jeni ulur në wc, relaksojeni trupin tuaj. (6)

-Parandaloni konstipacionin (kapsllëkun)

Konstipacioni ju detyron, kur jeni ulur në wc, të shtrëngoheni, dhe kjo do të rrisë dhimbjen dhe inflamacionin e hemorroideve. Për të shmangur konstipacionin, pini sa më shumë lëngje, merruni me aktivitet të rregullt fizik, dhe hani sa më shumë ushqime të pasura me fibra.

-Shmangni uljen gjatë në wc

Të shpenzosh shumë kohë ulur në wc, mund të përkeqësojë hemorroidet. Mos lexo dhe mos u huto pas vetes, kur je në tualet! Kjo do të bëjë të shtrëngoheni për një kohë më të gjatë.

-Pastrohuni plotësisht

Ëhshtë mjaft e rëndësishme të pastroheni mirë pasi kryeni nevojat. Mos u pastroni me gjëra të ashpra, dhe mos përdorni sapunë që përmbajnë kimikate, alkool ose parfume. Përdorni ujë të bollshëm për tu larë. Një nga metodat më të mira për pacientët që vuajnë nga dhimbjet anale, kruarjet ose djegiet, është të zhytësh zonën anale në ujë të vakët për rreth 10 min.

3. Merrni suplemente ndihmëse

-Bima e rrushkullit

Rrushkulli mund të ndihmojë në enjtjet dhe inflamacionin e hemorroideve. Një studim në vitin 2002 në Gjermani, doli në përfundimin se rrushkulli është një mjet efektiv në trajtimin e pacientëve që vuajnë nga insufiçenca venoze, një gjendje ku fluksi i gjakut në vena është i pamjaftueshëm, duke shkaktuar grumbullime gjaku. (7)

-Gështenja e egër

 Gështenja e egër njihet si ilaç popullor për qarkullimin e pamjaftueshëm të gjakut dhe enjtjet. Sipas një studimi të publikuar në Alternative Medicine Review, gështenja e egër ka veti shumë të mira për përmirësimin e mikroqarkullimit, fluksin e gjakut në kapilarë dhe vena, gjë që ndikon në largimin e hemorroideve. (8)

-Hamamelis (Witch Hazel)

Hamamelis Virginiana është një bimë e njohur për vetitë mbrojtëse ndaj lëkurës, si astrigjent dhe antioksidant. Përdorimi lokal  i kësaj bime ndihmon në lehtësimin e hemorroideve duke reduktuar inflamacionin dhe dhimbjet.  

–Psyllium Husk

Psyllium Husk është një burim natyral fibrash. Studimet sugjerojnë që bimët e pasura me fibra si Psylium reduktojnë frekuencën e hemorragjive te hemorroidet, dhe shmangin konstipacionin. Kur përdorni psyllium husk duhet të konsumoni shumë ujë.

4. Përdorni vajrat esencialë

–Vaji i Selvisë

Vaji esencial i selvisë ndalon fluksin e tepërt të gjakut dhe ndihmon për mpiksjen, në saj të vetive himostatike dhe astrigjente. Ky vaj ndihmon në kontraktimin e enëve të gjakut dhe ngushtimin e indeve. Është gjithashtu mjaft efektiv në reduktimin e ankthit, i cili ndikon në reduktimin e konstipacionit te disa njerëz.

Përdoreni vajin esencial të selvisë në mënyrë lokale; hidhni 3-4 pika në një garzë pambuku dhe aplikojeni në zonën e hemorroideve. (9)

–Vaji i Helichrysum

Vaji esencial i helichrysum ndihmon në stimulimin e sekretimit të lëngjeve gastrike që nevojiten për të parandaluar problemet e tretjes. Gjithashtu, shërben si një agjent anti-inflamator kur aplikohet në mënyrë lokale. Për të përdorur helichrysum, hidhni 2-3 pika në bark ose në zonën e inflamacionit. (10)

Çfarë janë hemorroidet?

Tani, ju mund të mendoni pse është kaq e rëndësishme të mësosh mbi hemorroidet, nëse nuk keni vuajtur ndonjëherë. Duhet të dini që askush nuk është i mbrojtur ndaj hemorroideve.

Vë bast që nuk e dini që kushdo ka hemorroide; është e vërtetë. Hemorroidet janë “jastëkë” indesh  të mbushura me enë gjaku dhe gjenden në fund të rektumit, pikërisht brenda anusit. Së bashku me muskujt rrethorë të quajtur sfinkteri anal, hemorroidet ndihmojnë në lëvizshëmrinë e zorrës. Kur dikush thotë se “ka hemorroide”, në fakt bëhet fjalë për zmadhim të hemorroideve të tij. Zmadhimi i hemorroideve lidhet me simptoma të tilla si kruarje, dhimbje ose gjakderdhje. Gjakderdhja ndodh kur dëmtohen muret e holla të enëve të gjakut në hemorroide.

Dy tipet bazë janë hemorroidet e brendshme dhe të jashtme. Hemorroidet e brendshme janë më të zakonshme, ndërsa të jashtmet ndihen si një gungë përreth pjesës së jashtme të anusit, dhe shkaktojnë dhimbje. Gjakderdhja zakonisht shoqërohet me hemorroide të jashtme të enjtura.

Hemorroidet e brendshme të enjtura mund të dalin jashtë anusit dhe të jenë si një gungë e butë indesh. Hemorroidet më të mëdhaja mund të japin një ndjenjë shtypje në anus, duke të dhënë një ndjenjë parehatie kur ulesh. (11)

Hemorroidet klasifikohen sipas gradëve, në varësi të gjendjes së tyre:

• Grada 1: Një zmadhim i lehtë i hemorroideve që nuk vihet re nga jashtë anusit.
• Grada 2: Hemorroide më të mëdhaja që mund të dalin jashtë anusit herë pas herë, si psh. kur ulesh në wc, por që kthehen përsëri në vendin e tyre.
• Grada 3: Hemorroide që dalin jashtë anusit, si psh. kur ulesh për të kryer nevojat, apo gjatë një aktiviteti fizik dhe nuk kthehen përsëri në vendin e tyre. Duhet ti shtysh për ti futur përsëri brenda.
•  Grada 4: Hemorroide që qëndrojnë gjithmonë jashtë anusit dhe nuk mund të kthehen më brenda.  Mund të vihen re rrjedhje të vogla nga anusi, dukuri kjo, e quajtur prolapsi rektal.

Simptoma më e zakonshme e hemorroideve është gjakderdhja anale. Simptoma të tjera mund të jenë:

• Irritim dhe kruarje përreth anusit
• Rrjedhje fekale
• Gungë shumë e ndjeshme në anus
• Dhimbje e zorrës
• Gjak në letrën e tualetit pas kryerjes së nevojave.

Një formë e veçantë dhe e dhimbshme e Gradës 4 është hemorroidet trombotike. Kjo formë i referohet (zakonisht) hemorroideve të jashtme, në të cilat nuk qarkullon gjaku, pasi enët e gjakut të lidhura me të kanë trombozë. Tromboza përgjegjëse për hemorroidet trombotike normalisht riabsorbohet brenda 2-3 javëve pa ndonjë trajtim specifik. Dhimbjet që shkaktohen nga enjtja dhe inflamacioni i hemorroideve janë më të forta në 24-48 orët e para.

Njerëzit që vuajnë nga hemorroidet kanë një risk të shtuar për të pasur hipertension portal. (12) Sipas webMD, “hipertensioni portal është një rritje e presionit të gjakut brenda sistemit të venave të quajtura sistemi portal venoz. Venat e ardhura nga stomaku, zorrët, shpretka dhe pankreasi, bashkohen në një portal venoz, i cili pastaj degëzohet në enë më të vogla që shkojnë në mëlçi.”

Shumë njerëz mund të pyesin: “Mund të largohen hemorroidet?”. Në një pjesë të madhe të rasteve largohen, nëse ndiqni një regjim ushqimor të mirë dhe higjenë të mirë; po ashtu dhe zbatimin e metodave dhe trajtimeve shtesë të rekomanduara nga mjeku juaj.

Sa zgjasin hemorroidet? Simptomat e hemorroideve largohen brenda pak ditëve në pjesën më të madhe të pacientëve, por në disa raste kërkohet kujdes mjekësor. Nëse simptomat vazhdojnë për më tepër se një javë apo dy, dhe nuk kanë përmirësime nga trajtimi në shtëpi, duhet shkuar te doktori. Për ata që kanë hemorroide të vazhdueshme, ndërhyrja dietike mund të jetë një nga rrugët më të mira për të larguar njëherë e përgjithmonë problemet me hemorroidet, qofshin të jashtme apo të brendshme.

Megjithëse shumë njerëz mendojnë se çdo dhimbje anale gjatë kryerjes së nevojave, kanë të bëjnë me hemorroidet, ka një numër të madh çrregullimesh anorektale që mund të japin këto simptoma, si: probleme dermatologjike, divertikulitis, abcese dhe fistula, sëmundje seksualisht të transmetueshme, HIV, lytha, infeksione dhe ulçera inflamatore.

Divertikulitis vs. Hemorroidet

Njerëzit nganjëherë ngatërrojnë divertikulitis me hemorroidet e brendshme. Divertikulitis është një gjendje në të cilën qese ose xhepa brenda mureve të zorrës së trashë krijojnë inflamacion duke ushtruar presion në zorrë. Edhe pse disa simptoma dhe shkaqe janë të njëllojta me hemorroidet, divertikulitis shfaqet në mënyrë më serioze dhe ka lidhje me moshën dhe dietën e varfër me fibra.

Shkaqet e hemorroideve

Kërkuesit mendojnë se degradimi (ose dezintegrimi) i indeve mbështetëse të “jastëkëve” analë shkaktojnë zhvillimin e hemorroideve. Janë disa faktorë që kontribuojnë për shfaqjen dhe zhvillimin e hemorroideve:

• Mbipesha
• Ngritja e vazhdueshme e peshave të rënda
• Mosha
• Shtatzania dhe lindja
• Faktori gjenetik (Trashëgimia)
• Konstipacioni (kapsllëku) ose diarreja kronike
• Keqfunksionimi i zorrëve për shkak të mbipërdorimit të laksativëve ose klizmës
• Ndenjia gjatë ulur në wc

Rritja e presionit intra-abdominal gjatë shtatzanisë ose kur vuan nga konstipacioni dhe rri ulur për një kohë të gjatë në wc duke u shtrënguar, janë faktorë të rëndësishëm që kontribuojnë në zhvillimin e hemorroideve. Dobësimi i indeve mbështetëse si rezultat i moshës dhe faktorit gjenetik, mund të shërbejë gjithashtu si një shkak.

Gjithashtu, shumë faktorë dietikë, përfshirë dietat e varfra me fibra, ushqimet pikante dhe alkooli, janë shkaqe për shfaqjen e simptomave të hemorroideve, edhe pse shumë studiues nuk janë plotësisht të bindur.

Trajtimet klasike të hemorroideve

Kur ju shkoni te doktori për zmadhimin e hemorroideve, ai/ajo do të shikojë në anusin tuaj për inflamacion dhe nëse hemorroidet dalin jashtë anusit kur shtrëngoheni, apo rrinë jashtë. Në varësi se sa të rënda janë simptomat, ekzistojnë disa lloje ekzaminimesh që doktori mund të zgjedhë për të përcaktuar diagnozën. Zakonisht, si fillim do bëjën një ekzamimin rektal, i cili përfshin dhe futjen butësisht të gishtit me dorezë dhe lubrifikant në anus. Arsyeja është që me anë të lëvizjeve rrethore të ekzaminojnë muskujt e sfinkterit dhe teksturën e membranës që vesh anusin.

Nëse doktori beson se ju keni hemorroide të zmadhuara, do të vazhdojë me proktoskopinë. Kjo procedurë konsiston në futjen e një tubi të shkurtër me dritë dhe kamerë (proktoskopi), i cili ekzaminon membranën që vesh rektumin. Doktori shikon nëse ka hemorroide të zmadhuara dhe sa të mëdhaja janë.

Pjesa më e madhe e pacientëve që vuajnë nga hemorroidet ndiejnë lehtësimin e simptomave me terapi dietike, suplemente të pasura me fibra, krem kundër hemorroideve dhe trajtime mjekësore si skleroterapia, ndërhyrje kirurgjikale ose koagulimi infrared.

Masa paraprake për hemorroidet

Një shqetësim i zakonshëm është që hemorroidet rrisin rrezikun e kancerit të zorrës së trashë, por kjo nuk është e vërtetë. Megjithatë, të dyja patologjitë kanë simptoma të ngjashme. Kjo është arsyeja pse duhet kushtuar vëmendje hemorroideve. Edhe kur hemooroidet janë shëruar plotësisht, këshillohet të bëhet një kolonoskopi për të përjashtuar shkaqe të tjera të hemorragjisë rektale. Sipas Shoqatës Amerikane të Ndërhyrjeve Kirurgjikale Rektale (ASCRS), çdo person mbi 50 vjeç duhet të bëjë një ekzaminim (kolonoskopi) për kancerin e zorrës së trashë. (13)

Një përmbledhje si të shpëtojmë nga hemorroidet

• Hemorroidet janë një gjendje anorektale që prek miliona njerëz në botë
• Hemorroidet e zmadhuara shpesh shfaqen me simptoma si kruarje, dhimbje apo gjakderdhje. Gjakderdhja ndodh kur një jashtëqitje e vështirë dëmton muret e holla të enëve të gjakut në hemorroide.
• Shmangia e konstipacionit (kapsllëkut) është një nga “çelësat e suksesit” për të shmangur hemorroidet. Është e rëndësishme që të mos shtrëngoheni shumë kur uleni në wc, mos të qëndroni gjatë ulur dhe mbani higjenë personale.
• Ushqimet dhe suplementet bimore që ndihmojnë për të lehtësuar konstipacionin ndihmojnë për largimin e simptomave të hemorroideve. Një dietë e pasur me fibra dhe pirja e shumë lëngjeve është më e mira që mund të bëni prë hemorroidet.
• Nëse asnjë nga trajtimet alternative nuk ju ka bërë efekt, mund t’i drejtoheni procedurave spitalore për të trajtuar hemorroidet. Në rastet ekstreme, përdoret ndërhyrja kirurgjikale e quajtur hemorroidektomia.

Krem për hemorroidet

Koha e përgatitjes: 10 minuta

Sasia e përgatitur: rreth 170 gram

Përbërësit:

• 60 gram shea butter
• 60 gram vaj kokosi extra virgin
• 30 gram aloe vera gel
• 1 lugë çaji uthull molle
• 1 lugë çaji hamamelis (witch hazel)
• 10 pika vaj esencial livandoje (lavander)
• 5 pika vaj esencial i pemës së çajit (tea tree)
• 5 pika vaj esencial turmeriku

Përgatitja:

• Zbusni shea butter në banjomari dhe shtoni vajin e kokosit. Përziejeni mirë.
• Shtoni përbërësit e tjerë dhe përziejini përsëri.
• Hidheni në një vazo qelqi të mbyllur mirë.

Përdorimi:

 Lyeni zonën me hemorroide dy herë në ditë; në mëngjes dhe në darkë.