VAJI I MENTES PËR RRUGËT E FRYMËMARRJES, DHIMBJEN E KOKËS, TË VJELLAT, SHËNDETIN E ZORRËVE, ETJ.
Vaji esencial i mentes është një nga vajrat më të gjithanshëm. Mund të përdoret për aromaterapi, lokalisht dhe së brendshmi duke iu adresuar një numër gjendjesh shëndetësore, nga dhimbjet muskulare tek simptomat e alergjive sezonale, uljes së energjisë dhe problemeve të tretjes. Përdoret gjithashtu për të nxitur nivelin e energjisë dhe përmirësuar shëndetin e lëkurës dhe flokëve.
Sipas një rishqyrtimi të konkluduar nga USDA Human Nutrition Research Center on Aging at Tufts University, vaji i mentes ka veprim të fuqishëm antimikrobial dhe antiviral. Gjithashtu vepron si një antioksidant i fuqishëm, ka veprim anti-tumoral, ka treguar potencial anti-alergjik dhe kundër dhimbjeve, ndihmon në relaksimin e traktit gastrointestinal dhe është kemiopreventiv.
Nuk është çudi pse vaji i mentes është një nga më popullorët, dhe pse jo, do jua rekomandoja të gjithëve ta kishin në shtëpi.
Çfarë është vaji esencial i mentes?
Mentja është një specie hibride e mendrës dhe nenexhikut të ujit (Mentha aquatica). Vajrat esencialë nxirren nga nga pjesët e lulëzuara të bimës. Përbërësit aktivë përfshijnë: mentol (50–60%) dhe mentonin (10–30%).
Jo vetëm që vaji i mentes është një nga vajrat më të vjetër në bimët Europiane, por ai është përdorur dhe për qëllime mjekësore; përdorimet e saj datojnë që nga Japonezët e lashtë dhe mjekësia tradicionale Kineze. Është përmendur dhe në mitologjinë Greke kur nimfa Mentha (ose Minthe) u transformua në një bar nga Plutoni, pasi ai ra në dashuri më të dhe nuk donte që ajo të adhurohej nga të tjerët.
Përdorimet e vajit të mentes janë dokumentuar 1,000 vite para Krishtit, si dhe është gjetur në shumë piramida Egjiptiane.
Sot, vaji esencial i mentes rekomandohet për efektin e tij anti-nausea (kundër të vjellave) dhe efektin zbutës të problemeve gastrike dhe të zorrëve. Vlerësohet gjithashtu për efektin e tij freskues, si dhe ndihmon në çlirimin nga dhimbjet muskulare kur përdoret lokalisht. Përveç kësaj, vaji i mentes ka veti antimikrobiale, të cilat luftojnë infeksionin dhe gjithashtu i japin frymëmarrjes një freski. Mbreslënëse, apo jo?
14 Përdorime të vajit esencial të mentes & efektet pozitive
- Lehtëson dhimbjen muskulare dhe të kyçeve
A është vaji esencial i mentës i mirë për dhimbjen? Përgjigjia është: absolutisht, PO! Vaji esencial i mentes është një “vrasës” natyral i dhimbjeve dhe relaksues i muskujve. Ka gjithashtu veprim ftohës, gjallërues dhe antispazmatik. Vaji i mentes ndihmon dhe në çlirimin nga tensioni i dhimbjes së kokës; sipas testeve mjekësore, vepron njëlloj si acetominofeni.
Një studim tregoi se vaji i mentes i aplikuar lokalisht, lehtësoi dhimbjet nga fibromialgjia dhe nga sindromi i dhimbjes Miofaciale. Studiuesit zbuluan se vaji i mentes, eukaliptit, specit djegës dhe preparate të tjera bimore mund të veprojnë si analgjezik lokal.
Për ta përdorur vajin si lehtësues i dhimbjes, aplikoni 2-3 pika vaj lokalisht në zonën e dëshiruar 3 herë në ditë. Mund të përdorni edhe në vaskë 5 pika vaj të hedhur në ujë të nxehtë me kripë Epsom. Kombinimi i vajit të mentes me të livandos është gjithashtu një metodë e mirë për të ndihmuar në relaksimin e trupit dhe reduktimin e dhimbjeve muskulare.
- Përfitime respiratore
Inhalimi i vajit të mentes për të zhbllokuar sinuset dhe lehtësuar fytin e irrituar. Vaji i mentes vepron si një ekspektorator, duke ndihmuar në hapjen e rrugëve të frymëmarrjes, pastrimin nga sekrecionet dhe reduktimin e kongjestrionit, dhe është një nga vajrat më të mirë esencialë për ftohjen, gripin, kollën, sinozitin, astmën, bronkitin dhe probleme të tjera respiratore. Studimet laboratorike kanë treguar se komponentët e gjetur në vajin e mentes kanë veti të spikatura antimikrobiale dhe antivirale, duke bërë kështu të mundur luftimin e inflamacionit, i cili mund të çojë në probleme të traktit respirator.
Miksoni vajin e mentes me vaj kokosi dhe vaj eukalipti, mund të shpërndani në ajër 5 pika vaj mente ose të aplikoni lokalisht 2-3 pika vaj në tëmtha, gjoks ose qafë.
- Çliron nga alergjitë sezonale
Vaji i mentes ka efekte shumë të larta relaksuese të muskujve në rrugët nazale dhe ndihmon në pastrimin nga papastërtitë dhe polenet në traktin respirator gjatë sezonit të alergjisë. Konsiderohet si nja nga vajrat esencialë më të mirë për alergjinë për shkak të veprimit ekspektorativ, anti-inflamator dhe gjallërues.
Një studim laboratorik në European Journal of Medical Research zbuloi se mentoli ka efekt potencial terapeutik në trajtimin e çrregullimeve kronike inflamatore si riniti alergjik, koliti dhe astma bronkiale.
Për të lehtësuar simptomat e alergjisë sezonale, shpërndani në shtëpi vaj mente dhe eukalipti ose aplikoni 2-3 pika vaj mente lokalisht në tëmtha, gjoks dhe qafë.
- Rrit energjinë dhe përmirëson performancën gjatë aktivitetit fizik
Si një alternativë jo-toksike apo të rrezikshme, përdorni disa pika vaj esencial mente. Do t’ju ndihmojë në rritjen e nivelit të energjisë kur keni për të bërë rrugë të gjatë, në shkollë si dhe në aktivitete të tjera impenjative. Vaji i mentes do të përmirësojë memorien dhe vëmëndjen kur merret me anë të inhalacionit. Mund të përdoret gjithashtu dhe për të rritur performancën fizike, kur keni nevojë për një shtysë gjatë aktivitetit fizik javor ose kur jeni duke u trajnuar për ndonjë event sportiv.
Një studim i publikuar në Avicenna Journal of Phytomedicine investigoi efektin e marrjes së vajit të mentes së brendshmi në performancën fizike. 30 studentë të shëndetshëm (meshkuj) u ndanë në mënyrë rastësore në 3 grupe studimi. Atyre iu dha një dozë e vetme orale me vaj mente dhe më pas u matën parametrat fiziologjike dhe performanca.
Studiuesit vunë re përmirësime domethënëse në të gjitha testet pas marrjes së brendshmi të vajit të mentes. Personat që konsumuan vaj mente patën edhe një qarkullim më të madh të ajrit në mushkri. Ky studim sugjeroi se vaji i mentes ka efekte pozitive në zbutjen e muskujve të bronkeve.
Për të rritur nivelin e energjisë dhe përmirësuar përqëndrimin, merrni 1-2 pika vaj mente së brendshmi në një gotë me ujë, ose aplikojeni 2-3 pika lokalisht në tëmtha ose qafë.
- Çliron nga dhimbja e kokës
Vaji esencial i mentes ka aftësinë të përmirësojë qarkullimin e gjakut, të zbusë dhe relaksojë muskujt. Vaji mentes mund të lehtësojë gjendje si dhimbja e kokës ose migrena, duke e bërë atë një nga vajrat esencialë më të mirë për dhimbjen e kokës.
Një provë klinike nga studiuesit e Neurological Clinic në University of Kiel, Gjermani, zbuloi se kombinimi i vajit të mentes, me vajin e eukaliptit dha “efekt sinjifikative analgjezike me reduktim të dhimbjes së kokës.” Kur vaji aplikohet në ballë ose tëmtha, rrit performancën konjuktive, relaksim të muskujve dhe relaksim të mendjes.
Përdoreni vajin e mentes është një medikament natyral për dhimbjen e kokës, thjesht duke aplikuar 2-3 pika në tëmtha, ballë dhe qafë.
- Përmirëson simptomat e Sindromit të zorrës së irrituar (IBS)
Vaji i mentes i marrë së brendshmi, ka treguar që është një trajtues natyral shumë i mirë për sindromin e zorrëve të irrituara (IBS). Vaji i mentes redukton spazmat në zorrë, relakson muskujt intestinalë dhe ndihmon në reduktimin e gazrave dhe fryrjes.
Një provë klinike u krye mbi 57 pacientë të cilët kishin simptomat e IBS-së , të cilëve iu dhanë 2 kapsula me vaj mente 2 herë në ditë për 4 javë. Shumica e pacientëve patën një përmirësim të simptomave si, dhimbjet dhe diskomforti abdominal, diarea, konstipacioni dhe defekacioni urgjent.
Për të ndihmuar në lehtësimin e simptomave të IBS-së, përdorni 1-2 pika vaj mente së brendshmi në një gotë me ujë ose kapsulë përpara buke. Mund ta aplikoni edhe lokalisht në bark 2-3 pika.
- Aromatizues dhe mbështetës i shëndetit të kavitetit oral
Vaji i mentes për mbi 1,000 vite është përdorur si aromatizues natyral i gojës. Kjo për shkak të veprimit vrasës të baktereve dhe fungeve, të cilët mund të çojnë në kavitete dhe infeksione.
Një studim laboratorik i publikuar në European Journal of Dentistry tregoi se vaji i mentes (së bashku me vajin e pemës së çajit dhe vajin e trumzës) kishte aktivitet antimikrobial kundër patogjenëve oralë si, Staphylococcus aureus, Enterococcus fecalis, Escherichia coli dhe Candida albicans.
Për të rritur shëndetin dhe freskinë e gojës tuaj, hidhni një pikë vaj mente në pastën e dhëmbëve ose poshtë gjuhës para se të pini ujë. Ose përdorni pastë dhëmbësh organike me vaj esencial mente.
- Promovon rritjen e flokut, ndalon rënien e tij dhe redukton zbokthin
Shumë njerëz pyesin “çfarë i bën flokëve vaji i mentes?” Vaji i mentes në përgjithësi përdoret në produkte për flokun me kualititet shumë të lartë, pasi trash dhe ushqen në mënyrë natyrale flokët e dëmtuar. Mund të përdoret si një trajtues natyral për trashjen e flokut, si dhe stimulon skalpin dhe aktivizon mendjen. Plus, mentoli është një agjent antiseptik i fuqishëm i cili pastron flokun nga mikrobet. Mentoli përdoret edhe në shampot anti-zbokth.
Një studim në kafshë testoi efikasitetin e vajit të mentes në rritjen e flokëve tek minjtë, ku u pa se pas aplikimit lokal të vajit të mentes, për 4 javë u vu re një trashje dermale, rritje të numrit të folikujve dhe thellësi folikuli. Vaji i mentes ishte më efektiv se aplikimi lokal i salinës, vajit jojoba dhe minoksidilit (preparat për stimulimin e rritjes së flokut).
Për të ushqyer dhe rritur flokët, shtoni 2-3 pika vaj mente në shampo ose balsam, ose mund të masazhoni skalpin me 2-3 pika vaj mente kur jeni duke bërë dush. Një trajtim shumë i mirë kundër rënies së flokut janë dhe shampot bimore me vaj esencial mente.
- Lehtëson kruarjen
Studiuesit kanë provuar se mentoli i gjendur në vajin e mentes ndalon ndjesinë e kruarjes. Një studim i realizuar në 96 femra shtatëzëna të rastësishme, të diagnostifikuar me prurit u testua aftësia e mentes për të lehtësuar simptomat. Pruritizimi është një gjendje e lëkurës e cila jep kruajtje të vazhdueshme.
Për studimin, grave iu aplikua vaj mente i kombinuar me vaj susami 2 herë ne ditë për 2 javë. Në fund të testit u pa se gratë të cilët bënë kombinimin e vajrave patën një përmirësim shumë të dukshëm.
Për të lehtësuar kruarjet me vaj mente, aplikoni 2-3 pika lokalisht në zonën e prekur ose 5-10 pika në vaskë me ujë të ngrohtë. Nëse keni lëkurë delikate, kombinojeni vajin e mentes me vajin e lavandës.
Për një higjenë të sigurtë dhe eleminim të kruarjeve të zonave intime, mund të përdorni larës intim me vaj esencial mente, mjafton që të jetë i çertifikuar bio-organik.
- Eleminon insektet
Në ndryshim nga njerëzit, një numër insektesh nuk mund ta durojnë erën e mentes; milingonat, merimangat, buburrecat, mushkonjat, minjtë si dhe morrat.
Një artikull në Malaria Journal zbuloi një numër vajrash esencial të cilët mund të përdoren për eleminimin e insekteve si: vaji i mentes, lemongrass, barbarozës, pishës, kedrit, trumzës, patchouli dhe sherebelës. Këta vajra mund të eleminojnë edhe malarien, dhe vektorët e etheve të verdha në 60-180 minuta.
Një tjetër studim tregoi se vaji i mentes jep një mbrojtje deri në 150 minuta kundra mushkonjave me vetëm 0.1 ml vaj të aplikuar në krahë. Pas 150 minutave efekti i vajit ulej dhe kërkohej një tjetër aplikim.
- Ul ndjesinë e të vjellave (nausea)
Kur 34 pacientë përjetuan ndjenja të vjelle pas operacionit kardiak, përdorën inhalacion nazal me vaj mente, dhe u pa që niveli i ndjesisë së të vjellave u ul në krahasim me atë që ishte para inhalimit.
Pacientëve iu kërkua të kategorizonin ndjesinë e të vjellave nga 0-5 (5 vlera maksimale). Numri mesatar ishte 3.29 para inhalacionit të vajit të mentes, i cili zbriti në 1.44 dy minuta pas përdorimit të vajit të mentes.
Bëni inhalacion (nuatje) direkt e nga shishja, tresni 1 pikë vaj mente në një gotë me ujë ose masazhoni me 1-2 pika vaj mbas veshëve.
- Përmirëson dhimbjet e barkut
Vaji i mentes mund të jetë një medikament natyral shumë i mirë për dhimbjet e barkut . Sipas studimit të publikuar në Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, përdorimi i vajit të mentes është pothuajse i njëjtë me medikamentin Simethione i cili përdoret për trajtimin e dhimbjeve të barkut tek infantilët, por pa asnjë lloj efekti anësor.
Hulumtuesit zbuluan se koha mesatare e qarjes të bebeve me dhimbje barku shkoi nga 192 minuta në ditë – 111 minuta. Të gjitha nënat pohuan një përmirësim të simptomave pas përdorimit të vajit të mentes, duke lehtësuar gjendjen e gazrave, enjtjen e barkut dhe diskomfortin.
Për studim, bebeve iu dha 1 pikë Mentha piperita për kilogram peshë një herë në ditë për 7 ditë. Përpara përdorimit të vajit të mentes, rekomandohet këshillimi me pediatrin.
- Përmirëson shëndetin e lëkurës
Vaji i mentes ka efekt qetësues, zbutës dhe anti-inflamator në lëkurë, kur përdoret lokalisht. Vaji i mentes ka gjithashtu edhe veti antiseptike dhe antimikrobiale.
Një artikull mbi efektin antimicrobial të vajrave esencialë, publikuar në Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, zbuloi se vaji i mentes ishte mjaft efektiv në zhdukjen e njollave të zeza, lisë së dhenve, dermatitit, lëkurës së yndyrshme, inflamacionit, lëkurës së irrituar, zgjebes dhe djegies nga dielli.
Mund ta përdorni vajin e mentes dhe si medikament për zhdukjen e akneve: miksoni 2–3 pika vaj mente me 2-3 pika vaj lavande dhe aplikojeni në zonën e dëshiruar.
- Mbron dhe lehtëson djegien nga dielli
Vaji i mentes hidraton lëkurën e djegur nga dielli dhe lehtëson dhimbjen. Mund gjithashtu të parandaloj djegien nga dielli. Vaji i mentes ka vlera SPF-je (sun protection factor) të lartë në krahasim me vajrat e tjerë esencialë (SPF 7).
Për të lehtësuar dhe mbrojtur lëkurën nga djegia, miksoni 2-3 pika vaj mente me 1 lugë e gjysëm çaji me vaj kokosi dhe aplikojeni direkt në lëkurë.
- Potencial Anti-kancerogjen
Megjithëse duhen më tepër kërkime në këtë fushë, disa studime laboratorike tregojnë se vaji i mentes mund të përdoret dhe si një agjent antikancerogjen. Një studim zbuloi se mentoli ndalonte rritjen kancerogjene dhe vdekjen qelizore, si dhe rregullonte proceset qelizore.
Si ta përdorni vajin esencial të mentes?
Vaji esencial i mentes është një vaj shumë i përdorshëm, së brendshmi dhe së jashtmi. Mund të përdoret i vetëm, ose i kombinuar me një vaj tjetër. Më poshtë janë të renditura disa nga mënyrat sesi të përdorni vajin e mentes:
Shpërndajeni në ajër: Doni të ndiheni zgjuar dhe të vemendshëm? Shpërndani 5 pika vaj mente në ambjentin ku rrini. Si fillim do të ndjeni një frymëmarrje më të lehtë.
Përdoreni në gatim: Vajin e mentes mund ta përdorni edhe në gatim, jo vetëm për ti shtuar shije gatimeve por edhe për të përftuar efektet e tij pozitive.
Shtojeni në smoothie ose pije: Mund të shtoni një pikë në një gotë me ujë ose 2 pika në smoothie. Kjo është një zgjidhje e shkëlqyer për të luftuar bakteret dhe problemet e stomakut.
Bëni scrub: Jeni të lodhur nga produktet kozmetike të mbushura me kimikate? Iu rekomandojmë të bëni vetë produktin tuaj. Vaji i mentes është një shtesë mjaft e mirë për pastrimin e lëkurës.
Krijoni vajin tuaj të masazhit: Duke qënë se vaji i mentes zbut, ftoh dhe gjallëron, është një përbërës mjaft i mirë për masazh. Mund ta holloni me vaji të farës së rrushit. Për efekte plus mund ta kombinoni me vaj lavande dhe eukalipti.
Mundësitë janë të pafundme. Mund ta përdorni dhe në shampo, spray flokësh dhe balsam buzësh.
Kujdes!
Vaji esencial i mentes konsiderohet i sigurtë kur është 100% i pastër dhe i çertifikuar bio-organik. A mund të pihet vaji esencial i mentes? Përgjigja është po, por gjithmonë në një sasi të vogël. Marrja e një sasie të madhe mund të jetë toksike, ndaj mos harroni: ju nevojiten 1-2 pika vaj mente. Për disa persona marrja së brendshmi e vajit të mentes mund të shkaktojë djegie stomaku, plagë në gojë dhe dhimbje koke.
Nuk rekomandohet përdorimi direkt në fytyrë ose në gjoksin e fëmijës, pasi mund të shkaktojë irritim të lëkurës. Nëse doni ta përdorni vajin e mentes në lëkurë delikate, duhet ta holloni me një tjetër vaj, si psh. me vaj kokosi.
Disa medikamente mund të ndërveprojnë me vajin e mentes.
Medikamentet e mëposhtme mund të shkaktojnë ndërveprim me vajin e mentes:
Neoral, Sandimmune, Elavil, Haldol, Zofran, Inderal, Theo-Dur, Calan, Isoptin, Prilosec, Prevacid, Protonix, Diazepam, Valium, Soma, Viracept, Cataflam, Voltaren, Ibuprofen/Motrin, Mobic, Feldene, Celebrex, Elavil, warfarin/Coumadin, Glucotrol, Iosartan, Cozaar, Mevacor, Nizoral, Sporanox, Allegra, Halcion.
Medikamentet e mëposhtme mund të shkaktojnë ndërveprime “minore” me vajin e mentes:
Tums, Rolaids, Ripan, Bilagog, Amphojel, Tagamet, Zantac, Axid, Pepcid, Prilosec, Prevacid, Aciphex, Protonix, Nexium.
Mentja mund të zvogëlojë përthithjen e hekurit. Nëse jeni duke marr suplement hekuri dhe menteje në të njëjtën kohë, lini të paktën 3 orë afat kohor midis tyre. Vaji i mentes mund të rrisë asborbimin e quercetinës kur merret në të njëjtën kohë; duhet të lihet të paktën 3 orë midis tyre.
Përfundimi
Vaj i mentes është një specie hibride e mendrës dhe nenexhikut të ujit (Mentha aquatica). Vepron si një antioksidant i fuqishëm, ka veprim anti-tumoral, ka treguar potencial anti-alergjik dhe eleminues dhimbjesh, ndihmon në relaksimin e traktit gastrointestinal dhe është kemiopreventiv.
Vaji esencial i mentes është nga bimët më të vjetra në Europë e cila është përdorur për qëllime mjekësore dhe mentoli në përmbajtjen e këtij vaji, është komponent shumë i vlefshëm terapeutik.
Përdorimet dhe aftësitë terapeutike të tij:
- Lehtëson dhimbjet muskulare
- Përfitime respiratore
- Çliron nga alergjitë sezonale
- Rrit energjinë dhe përmirëson performancën fizike
- Lehtëson dhimbjen e kokës
- Përmirëson simptomat e zorrës së irrituar
- Aromatizon dhe mbron shëndetin e gojës
- Stimulon rritjen e flokëve dhe redukton zbokthin
- Lehtëson kruarjen
- Eleminon insektet
- Redukton ndjesinë e të vjellës
- Qetëson dhimbjet e barkut
- Përmirëson shëndetin e lëkurës
- Mbron lëkurën nga djegia e diellit
VAJRA ESENCIALË TË TJERË:
Lini një Përgjigje
Për të postuar një koment, duhet të jeni i futur.